Sosyal bilimlerde roman, hikâye, şiir, resim, minyatür, musiki, mimari gibi sanat dallarının toplamına insani faaliyet diyoruz. İhtiyar tarih bize göstermektedir ki, bir millet maddi olarak ne kadar güçlü olursa olsun, eğer insani faaliyet bakımından herhangi bir sebeple ciddi bir geriliğe düçar olmuşsa, o milletin geleceği karanlıktır; kültürde ileri milletler de asimile olur.
Milletler için maddi zenginlik önemlidir; fakat hayat güvencesi değildir. Churchill'e sormuşlar; "Shakespeare mi daha önemli, İngiliz milleti mi?" Churchill tereddütsüz şu cevabı vermiş; "Kesinlikle Shakespeare'dir; İngilizlerin bir daha öyle bir dâhi yetiştirebilecekleri meçhuldür, ama Shakespeare okunduğu sürece İngiliz milletinin yaşayacağı kesindir." İlk anda ünlü siyasetçinin değerlendirmesini abartılı bulabiliriz; fakat tarihe bakınca hak vermek zorunda kalırız. Shakespeare'den önce İngiliz milleti adalarda yaşayan sıradan bir toplumdu. O,